 |
| E-Tohum'un kurucusu Burak Büyükdemir |
-Bahar Öztop-Aralık, 2008
İnternetin hayatımıza girmesiyle birlikte birçok şey köklü değişime uğradı. İş yaşamında da köklü bir değişim yaratan internet aynı zamanda yeni iş fikirlerinin büyük başarılar elde etmesini de sağladı. Bugün şaşırtıcı hızda büyüyen ve milyarlarca dolarlık değere ulaşan Google, Youtube, Facebook, Amazon gibi yeni nesil iş modellerini görerek zenginleşen hafızalar artık başka türlü çalışıyor.
Üniversitelerden yeni mezun olan, yıllardır sürdürdüğü işten sıkılan ya da ofislere kapanmak istemeyen girişimciler, kendi işini web üzerinden kuruyor. Dünyada bunun örnekleri çok yaygın... Kaliforniyalı Bill ve Rebecca Goldsmith çifti geçimlerini web üzerinden yayın yapan, reklamdan rating oranında gelir kazanan Radio Paradise ile sağlıyor. Emily ise, kurduğu site elementalthreads.com aracılığıyla tek
tiplilikten sıkılan tüketicilerin kendi çanta tasarımlarını dikerek para kazanıyor. Bunlar nevi şahsına münhasır küçük fikirler aslında. Ama bir şey aradığımızda ilk baktığımız Google, arkadaş ilişkilerimizi organize eden Facebook veya dünyanın en büyük medyası Youtube da böyle başlamamış mıydı zaten?
Yatırım melekleri
“Fikri gelenlerin” en büyük sıkıntısı ise bu fikri hayata geçirebilecek finansal kaynağı bulmak oluyor. Yurtdışında, iş fikrine sahip girişimciler, kurumsal şirketlerin yanı sıra, melek yatırımcılardan (angel investors) da finansal destek sağlayabiliyor. Örneğin, Mark Zuckerberg’in öğrenim gördüğü Harvard Üniversitesi`nde arkadaşlarıyla iletişim kurmak için oluşturduğu Facebook’a ilk yatırım yapan Amerikalı Peter Theil’ın melek sermayesi şirketiydi. Peter Thiel, 500 bin dolar vererek Facebook`un yönetim kuruluna bir üyesini sokmayı başardı. Aslında yüksek risk ve yüksek büyüme potansiyeli içeren firmalara, kuruluşlarının çok erken bir döneminde yatırım yapan özel bir yatırımcı tipi olarak tanımlanan bu sistem Amerika’da çok eski bir gelenek... Graham Bell 1874 yılında Bell telefon şirketini, Henry Ford ise Ford fabrikasını melek yatırımcıların sağladığı fonlarla kurmuştu.
Yatırımcı ile buluşma
Türkiye’de ise her ne kadar internet girişimcileri daha küresel başarılara ulaşacak işlere imza atamamış olsa da yabancı yatırımcının dikkatini çeken gittigidiyor.com, yemeksepeti.com, kariyer.net, yonja.com, çember.net gibi pek çok başarılı örnek var.
Sınırsız internet dünyasında Türk girişimcilerin sayılarının bir elin parmaklarını geçmemesinde en büyük etken fikri olanların çevrelerinde bu melek yatırımcıları pek görememesi... Bu durumun farkında olan Goril AŞ’nin kurucusu işletme mühendisi Burak Büyükdemir, girişimlerin sayısını artırabilmek için yatırımcıyla girişimcileri buluşturacak “etohum” projesini başlattı. İstanbul Teknik Üniversitesi’nde (İTÜ) aldığı işletme mühendisliği eğitiminin ardından, uluslararası iş modelleri üzerine master yapan Büyükdemir, dünyadaki girişimcilik eğilimlerini Türkiye’ye taşımak için yola çıkmış. Büyükdemir, İTÜ’de 2005’ten bu yana Prof. Dr. Nimet Uray ile birlikte lisans ve yüksek lisans öğrencilerine elektronik ticaret stratejileri alanında ders veriyor. Zaten etohum fikri de bu dersler esnasında doğmuş. Öğrencilerin özgün fikirleri olduğu halde yatırım aşamasında finansman ya da teknik altyapı sağlayamamaları onda bu fikri geliştirmiş.
30 girişimci seçilecek
Girişimci-yatırımcı buluşması etohum projesine, kendi internet şirketini kurmak isteyen ve girişim yeteneği olan fikir sahipleri başvurabiliyor. Büyükdemir, internet konusunda yeni iş fikri olan henüz şirketini kurmamış, iş fikrini gerçekleştirmek için şirketini kurmak üzere olan, ya da internet şirketini kurmuş ama sermaye, yönetim ve pazarlama alanlarında desteğe ihtiyacı olan herkesi etohum’a davet ediyor. Geçtiğimiz ağustos ayında başlayan projeye, ocak ayı sonuna kadar etohum.com sitesindeki başvuru formunu doldurarak katılmak mümkün. Büyükdemir, başvuru formuyla katılımcıların fikirlerini değil, girişimciliğe yatkınlığını irdeleyerek seçim yaptıklarını belirtiyor. Fikirlerin gerçek hayata geçirilmesi ve sürdürülebilir olmasının önemli olduğunu dile getiren Büyükdemir, girişimcilerin dayanıklılığını yüz yüze görüşmelerde test edeceklerini belirtiyor.
Başvuruda bulunan girişimciler 2 haftada bir düzenlenen etohum toplantıları, üniversite kulüpleriyle ortaklaşa internet girişimciliği panelleri ve başarılı yatırımcıların konuk olacağı toplantılarla bir araya geliyor. Bu toplantılarda girişimciler birbirlerini tanıma imkanının yanı sıra fikirlerini paylaşabilecekleri bir platforma da sahip oluyor. Adaylar arasından seçilecek olan fikir sahibi 30 kişi ya da ekibe “internet girişim okulu”nda internet girişimciliği eğitimi ve iş planları hazırlamada koçluk desteği verilecek. Daha da önemlisi finansal kaynak bulabilecekleri bireysel ya da kurumsal yatırımcılarla buluşmaları sağlanacak. Tam 1 hafta sürecek eğitime Türkiye’deki başarılı internet şirketi kurucularının yanı sıra, teknoloji ve diğer konularda başarılı profesyoneller de davet edilecek.
Etohum’un en iyi fikirleri seçecek ekibi Gittigidiyor,
Yemeksepeti,
Tatil.com, Yonja, UzmanTV,
Ebebek gibi başarılı sitelerin kurucularından
oluşuyor.
Dünün girişimcileri bugün melek yatırımcı
Eğitimin ardından projeye sponsorluk yapan başarılı şirketlerin kurucuları, girişimcilerin fikirlerinin şekillenme aşamasında koçluk da yapacak. Nisana kadar iş planları çıkarılarak sitelerin hazırlanmasına geçilmesi planlanıyor. Projenin sponsorları, Embrio, yemeksepeti.com, gittigidiyor.com, tatil.com, Netron Technology, e-bebek.com, Trendshow, cimri.com, uniaktivite.net, televidyon.com gibi Türk internet girişimciliğinin öncü şirketleri...
Büyükdemir, “Bizim garaj hikayelerimiz yok, ama yemeksepeti, gittigidiyor gibi şirketlerin hikayeleri yeni girişimciler için motivasyon sağlayacak nitelikte. Kurucuları çok zor günler geçirdi. Bugünlere gelmeleri kolay olmadı” diyor. Türkiye’de esas sorunun kurumsal yatırımcı bulma zorluğu olduğunu dile getiren Büyükdemir, artık başarılı internet girişimcilerinin de melek yatırımcı haline dönüştüğünü söylüyor. Yurtiçinde ve yurtdışında yatırımcı bulabilmek için ise şimdiden çalışmalara başlanmış. Microsoft ve Intel gibi devlerle de görüşmeler sürdürülüyor. Büyükdemir, Türkiye Teknoloji Geliştirme Vakfı’nın (TTGV) da internet yazılım firmalarına ve innovasyon geliştiren firmalara uygun kredi imkanları hatta maliyetsiz kredi sunduğunu ve yatırımlara ortak olduğunu söylüyor. Teknoloji Holding de TTGV’nin bir yatırım firması. Teknoloji Holding’in markası Embrio, I-Lab Holding ilk yatırımcılardan.
Yerli fikirler dünya pazarına
Büyükdemir, toplayacakları projeleri global melek yatırımcı platformu Lab-x ile de paylaşacaklarını, bu anlamda bakıldığında etohum projesinin girişim sermayedarları için filtreleme görevi gören ve kaliteli iş planları geliştiren bir proje olarak tanımlanabileceğini söylüyor. Her yıl tekrarlanacak etohum projesinin hedefi, program sonunda en az 10 girişimciye yatırımcılar önünde proje sundurabilmek ve aralarından bir tanesine yatırımcı bulabilmek.
İNFO:
NASIL MELEK YATIRIMCI OLUNUR?
Burak Büyükdemir, bu soruyu şöyle yanıtlıyor:
“Sıkıntılı zamanlarda biri gelir sizi finanse eder. Bu kurumsal bir yatırımcı değildir. Bireyseldir. Sizi bürokratik olarak sıkmaz, belgelere boğmaz. Bu finansör, bir arkadaşınız, tanıdığınız olabileceği gibi, hiç tanımadığınız fakat projenize inanan biri de olabilir. Doğrusu melek yatırımcının gelip sizin işinize çok fazla karışmamasıdır. Türkiye’de bu kültür henüz tam olarak oluşmuş değil. En iyisi melek yatırımcının, Amerika’da ve Avrupa’da olduğu gibi iş bağlantılarını bulması ve danışman gibi davranmasıdır. Melek yatırımcıların yatırımlarının ortalaması bu ülkelerde 30 bin ila 50 bin dolar arasındadır. Genelde milyon dolarlık yatırımlar değildir. Google’ın örneğinde milyon dolarlık yatırımcı da geldiği olur.”
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder